Liege

DSCN1740, originally uploaded by tstander.

Maandag-oggend neem ek en Liza toe die trein na Liege (of Luik, afhangende van of jy die Franse of Vlaamse uitspraak verkies) in België. Sonder 'n kaart, soos dit hoort... jy kan mos navigeer volgens die son en die reuk van wafels. Wel, jy kom tot daardie besef nadat jy by die eerste drie oop winkels wat jy kry nie een kaart in die hande kan kry nie. Maar wel wafels. Nie wafferse wafels nie, maar genoeg om as ontbyt te pass.

Die meeste mense in Liege is enkeltalig Frans. 'n Bietjie agtergrond in die taal (Om 'n paar keer Amelie te kyk, tel net as "agtergrond" as jy dit gedoen het sonder subtitles) is dus 'n ernstige aanbeveling. Dit, of 'n phrase book. As jy egter nie een van die vorige het nie, probeer eers in Nederlands/Afrikaans/Vlaams (daai mense ken nie verskil nie) of Duits navrae rig. Moenie sommer wegval in Engels nie, jy gaan nie altyd ver kom daarmee nie.

Wat egter meer prominent is as Liege se Franse karakter, is die industriële karakter. Die stad het ontwikkel op die rug van die staalbedryf, maar het op 'n stadium 'n bietjie agteruitgegaan (volgens Hans). Hoewel 'n mens uit die enorme hoeveelheid konstruksie in die stad agterkom dat dinge aan die verbeter is, is die tekens van maer jare sigbaar. Dit het pragtige ou dele met Renaissance cobblestone strate (veral die dele rondom die ou stadsmuur, maar meer daaroor later) en ou kerke, maar die meeste van die "nuwer" stad herinner jou meer aan Wuppertal of Parow as enigiets anders. As jy hier wil besoek, moet jy weet waarheen jy oppad is, anders gaan jy baie teleurgesteld wees.

Hans het gelukkig die vorige aand vir ons van 'n paar goed vertel om te gaan sien, en gelukkig het Liza kop gehou, opgelet, en al die name onthou. Sy het dus die meeste van ons navigering deur die stad behartig. Eerste op die lysie was die St. Jaques, en danksy Liza se beste Frans het ons dit sonder veel moeite bereik. St. Jaques is baie oud, maar die mees besonderse deel is die regtige, regtige, verskriklike ou orrel. Dit was ook blou, as ek reg onthou, maar die belangrike deel was dat dit oud is.

Vandaar het ons ons weg gebaan al langs die rivier (aanvanklik in die verkeerde rigting, maar ons het betyds agtergekom) om die ou Romeinse doopvond te gaan besigting by St. Bartholomew. Weereens danksy Liza se Frans, kon ons agterkom dat die plek is toe tot 14h00, wat ons net genoeg tyd gegee het vir verversings en middagete. So, by die kafee Artoris, op 'n straathoekie in België, het ek en Sparky 'n Stella Artoris genuttig. Stella, in 'n straathoek in België. Ek weet mense soos André sal 'n paar minute moet neem om die grootsheid hiervan te absorbeer, so ek sal vir julle 'n paar minute blaaskans gee voordat julle verder hoef te lees.

Reg.

Die oomblik was egter te groot vir Liza, so sy moes die minderwaardige opsie neem en 'n koffie drink. Maar ek's seker sy het moed geskep uit die brawe manier waarop en my onderwerp het aan die absolute beheer Stella in België, en sal volgende keer die regte keuse neem.

Na hierdie magtige oomblik sou middagete by dieselfde kafee net afbreuk doen aan die perfekte herinnering, so ons het toe maar gaan worsies, broodjies, tamatiesous, water en sjokolade koop in die (waarskynlik enigste oop) supermark om piekniek te hou in die nabygeleë parkie. Die sjokolade, het ek aangeneem, so nagereg wees tot ons middagete van worsbroodjies. Ek sou verkeerd wees. Die intensie was, inderdaad, dat die sjokolade op die rolletjie te plaas. Blykbaar is dit nie so 'n sosiale en dieetkundige taboe om sjokolade op brood te eet hier soos wat dit is daar by ons nie.

Van daar het ons die kronkelstraatjies geneem na die St. Bartholomew om die doopvond (en die orrel... moenie die groot wit orrel vergeet nie) van nader te beskou. 'n Mens kan nie regtig die grootte daarvan skat op die foto nie, maar ek sal die beskryf as groot genoeg om in te swem, maar te klein om in te duik (ten spyte van my optrede op die foto... don't try this at home, kids). 'n Tipe eenman-jacuzzi grootte, behalwe dat jy self die borrels moet verskaf, sou dit verlang word.

Vandaar was ons na die paleis om 'n paar foto's te neem, waarvandaan ons die trappe (met die gepaardgaande verskerpte herinneringe aan Wuppertal) geneem na die buitewyke van die stad om die ou stadsmure van nader te besigtig, en om 'n uitsig oor die stad te verkry. Hierdie uitstappie, hoewel dit plek-plek 'n bietjie vuil of verwaarloos mag voorkom (ek het die indruk gekry dis 'n minder gegoede deel van die stad) kan ek dit van harte aanbeveel aan elke besoeker. Jy sien die ou cobblestone straatjies en klein, regop huisies wat almal waarskynlik so oud soos die stadsmure is. Vir iemand uit 'n land wat op daardie stadium nog meerendeels veld en vlakte was, is dit werklik 'n ervaring om te deurkruis.

En deurkruis het ons dit behoorlik. Liza het ons genavigeer deur seker mees scenic toer moontlik die oudstad. Met soveel selfvertroue (wat ek geneem het as 'n teken dat ons nie verdwaal het nie). En sonder kaart. 'n Ware inspirasie, en 'n definitiewe moet op enige stadtoer. Ek sal uitvind wat haar tarief is, en vir julle laat weet. Ek vermoed egter beskuit, biltong en Rooibostee sal deel uitmaak van vergoedingspakket. My beskeie bydrae tot die uitstappie was net om ons van die middestad af wer te kry na Liege-Guillame stasie.

'n Effense demper op die dag was feit dat daar nie een winkel oop was waar ek Liege poskaarte kon koop nie. Of so het ek gedink. Want sien, toe ons by die stasie aankom, sien ek deur die venster van die stasie se nuusagentskap... poskaarte. Ongelukkig was hulle op daardie stadium toe, soos die res van die winkels in die stad. Hulle was egter nie geslote toe ek en Liza tevergeefs vanoggend daar 'n kaart probeer koop het nie. Uit hierdie ervaring, dus, 'n lewenslessie. As dit kom by rare kommoditeite, koop jy terwyl jy kan.

Die impak van hierdie tragiese ironie, die vermoeiende staptog en die verantwoordelikheid van navigasie het, op einde laas, vir arme Liza ingehaal op die stasie, en sy't nie haar gewoonlike sprankelende self gelyk nie. Dit was egter hier waar my eie Frans tot die redding gekom het. Met 'n vriendelike "Bonjour! Parle vous Deutsch?" het ek my pad deur die restaurante en kafees langs die stasie getoor, en by die 5e een 'n take-away koffie en wafels gekry. Net die medisyne om ons reg te dokter voor ons aandjie in die geselskap van Stef Bos, Koos du Plessis en Petra van der Eijk.